Kalça Ameliyatı Sonrası Neler Yapılmalıdır?
By: Prof. Dr Fahri Erdoğan
Categories:
Başarılı bir total kalça ameliyatı sonrası ilk dönem hastanede geçirilir ve bu dönemde hastanın ilk hareketleri uzman doktor ve fizyoterapist eşliğinde gerçekleştirilir.
Hastanın bu süreçte sorunsuz bir şekilde taburcu olduktan sonra evde dikkat etmesi gereken bir takım hususlar bulunmaktadır.
Kalça ameliyatı sonrası yapılması gerekenler hem kalça protezi ameliyatı olan hastalar hem de hasta yakınları tarafından merak edilmektedir.
Yazı İçeriği
Kalça Protezi Sonrası En Çok Neye Dikkat Etmemiz Gerekir ?
Kalça ameliyatı sonrası bazı hususlar çok önemlidir. Öncelikle hastanın evde yataktan çıkması istenir, gün içerisinde olabildiğince oturur pozisyonda olunması çok önemlidir.
Oturur pozisyonda olunmasının en büyük nedeni; akciğerlerin dik durumda olmasıdır. Bu durum akciğerlerde sıvı toplanmasına engel olur.
İkincisi, oturur pozisyonda olunduğu zaman bacaklar, dizler ve ayak bilekleri daha rahat hareket ettirilir bu da kan dolaşımının arttırılmasını sağlar.
Sabah kalktıktan sonra oturur pozisyonda kahvaltı yapıldıktan sonra en rahat olunan belki başlangıç döneminde biraz yüksekçe olan bir koltukta oturmaya devam edilir. Televizyon izlenir, kitap okunur ya da sohbet edilir.
Bu işlemler sırasında hastadan istenen koltukta otururken dizi açıp kapatma, ayak bileklerini oynatma, ayakları ve dizleri boş durdurmamasıdır. Hasta yorulduğunda dinlenebilir.
Hastadan otururken bile olabildiğince bacaklarını hareket ettirmesi istenir. Bu şekilde kan dolaşımı daha aktif hale gelir.
Oturma pozisyonlarına saat başlarında 10 dakika ara vermesi istenir. Evin koridorunda hastanın kendisine verilen yürüteç yardımıyla 5-10 dakikalık bir yürüyüş yapması istenir.
Bunun yanı sıra hastanın ne zaman ihtiyacı olursa tuvalete, banyoya, mutfağa ya da ev içinde herhangi bir yere hareket etmesi hasta için bir kazanım olacaktır. Bu ameliyatlardan sonra en büyük sıkıntı hastanın hareketsiz kalması durumunda ortaya çıkmaktadır.
Özellikle kilolu hastalarda hareket çok daha fazla önem taşır. Hiçbir şey yapılamıyorsa ya da hasta yapmak istemiyorsa, yere ayağın altına bir tane şişe ya da merdane konur ayakla bu cismin ileri geri yuvarlanması ve her iki ayakta uygulanması yapılabilir. Bu basit hareket kan dolaşımını olumlu etkileyecektir.
Kalça Ameliyatı Sonrası Yapılmaması Gerekenler Nelerdir ?
Kalça ameliyatı sonrası yapılmaması gereken hareketler konusunda; en önemlisi ameliyatın erken döneminde özellikle ilk 3 hafta hastanın düşmemesidir.
Hastanede kalınan süre içerisinde hastanın yanında mutlaka kendisine yardımcı olan sağlık personeli ya da refakatçisi bulunmaktadır.
Ancak eve taburcu olduktan sonra genellikle hasta artık kendini iyi hissettiğinden kendi işimi kendim yapabilirim gibi psikolojiyle hareket edebilmektedir. Hastanın ilk 20 gün boyunca kendi kendine bir iş yapmaması istenir. Ayrıca akciğer kontrolleri de yapılmalıdır. İlerleyen zamanlarda Pulmoner Kapak Ameliyatı gibi sonuçlar ortaya çıkabilir.
Örneğin gece tuvalete kalkıldığında evdeki refakatçiler eşliğinde gidilmesinde fayda bulunmaktadır. En çok kazalar gece yataktan kalkıp tuvalete giderken halıya takılmakla ya da hastanın ayağının kaymasıyla ortaya çıkar.
Büyük emek verilerek yapılan başarılı ameliyat erken düşme sonucunda çok ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir.
İlk 20 gün çok önemlidir. Bu ameliyat sırasında birçok ilaç kullanılır, bir miktar kan kaybı olur. Her ne kadar bunlar hastanede tedavi edilse de hasta eve çıktığında halsizlik ve ufak tefek baş dönmeleri olabilmektedir.
Sağlam bir insanı bile yatakta 3 gün yatırsanız ayağa kalktığı zaman başı döner. Dolayısıyla yatakta uzun süre kaldıktan sonra ayağa kalkmak baş dönmesine yol açar.
Hastadan önce yatakta oturması, kendini iyi hissettikten sonra kalkması ve ayakta durması istenir.
İlk 20 gün mutlaka kendisine verilen yürüteç ve refakatçi yardımıyla evde bir yerden bir yere yürümesi önemlidir. Bu ilk 20 günlük süreçte hastaların düşmemesi son derece önemlidir.
Ameliyat Sonrası İlaç Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Kalça protezi ameliyatı ortopedinin en büyük ameliyatlarından biridir. Her ne kadar bu ameliyat 1 saat gibi kısa bir sürede yapılıp 3-4 gün gibi bir sürede hasta taburcu edilse de bu ameliyatın ortopedinin en büyük ameliyatlarından biri olduğu unutulmamalıdır.
Dolayısıyla hastanın ağrı kesici tedavisine en az 3 hafta devam etmesi istenir. Bunlar hastaneden çıkarken hastaya yazılı olarak verilir.
Hastaya verilen ilaçlar, özellikle ağrı kesiciler ve kan sulandırıcıları aksatmadan kullanılması daha rahat bir ameliyat sonrası dönem geçirilmesine yardımcı olacaktır.
Ağrı olmadığı takdirde hasta daha hareketli olur. Daha hareketli olunduğunda kan dolaşımı daha iyi olur, kan dolaşımı daha iyi olursa daha erken iyileşme sağlanır.
Hastanın kalça protezi ameliyatından sonra en az 3 hafta ağrı kesici kullanma hakkı vardır. Eğer ağrı kesiciler midede problem oluşturuyorsa bununla ilgili önlemlerde uzman hekimler tarafından alınır.
Dolayısıyla ağrı kesicilerin düzenli olarak kullanılması gerekir. 20’inci günde yapılan hasta kontrolünde kullanılan ilaçlara ne dozda devam edileceği, kesilmesi ya da devam edilmesi hususları hastaya bildirilir.
Ameliyat Sonrası Risk Bulunur Mu?
Her ameliyatta olduğu gibi kalça protezi ameliyatında da risk bulunmaktadır. Bu oran ameliyat sürecinde %1 olsa da uzmanları korkutan bu değildir.
Ameliyattan sonra en korkulan şey kalça protezinin yerinden çıkmasıdır. Bu da ameliyattan sonra erken dönemde meydana gelebilir. Hasta düştüğü takdirde böyle bir risk söz konusu olabilir.
Onun için düşme sonrasında bacaklar yan yana koyulduğunda bir bacak diğer bacaktan 8-10 santim kısalmışsa protez çıkmış olabilir. Olası bir düşme durumunda hastanın paniğe kapılmaması gerekir.
Böyle bir durumda yerden kalkmadan uzman hekimle iletişime geçilmesi gerekmektedir.
Kalça ameliyatı sonrası oluşan komplikasyonların uyarıcı nitelikte olduğunu unutmayın ve buna göre doktorunuz ile iletişimde kalmayı ve sağlığınıza dikkat etmeyi de unutmayın.