Erken Yaşta Diz Kireçlenmesi
By: Prof. Dr Fahri Erdoğan
Categories:
Eklem kıkırdağının aşınmasıyla ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Diz kireçlenmesi, genellikle aşırı yüklenme veya genetik faktörlerle ilişkilidir. Erken yaşta diz kireçlenmesi, ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açabilir.
Yazı İçeriği
Erken Yaşta Diz Kireçlenmesi Neden Olur
Eklem kıkırdağında meydana gelen aşınma ve kayıplar sonucu oluşan kronik bir eklem rahatsızlığıdır. Genetik yatkınlık, bu hastalığın erken yaşlarda ortaya çıkmasında önemli bir etkendir.
Aile bireylerinde diz kireçlenmesi öyküsü bulunan kişilerde, bu sorun daha erken yaşlarda görülebilir. Aşırı fiziksel aktiviteler, eklemlere yük bindirerek kıkırdak yapısının zarar görmesine neden olabilir.
Sporcular ve ağır işlerde çalışan bireylerde, eklemlere olan tekrarlı baskılar kireçlenme riskini artırabilir. Önceki yaralanmalar veya eklem travmaları, eklem yüzeylerinde kalıcı hasarlar meydana getirebilir.
Bu durum, eklemin doğal hareket mekanizmasının bozulmasına yol açarak ilerleyen yıllarda kireçlenme riskini artırır. Obezite, eklemlere binen ağırlığı artırarak diz kireçlenmesine zemin hazırlar.
Fazla kilo taşıyan bireylerde, diz kıkırdağına olan baskı uzun vadede hasara yol açar. Eklem yapısındaki doğuştan gelen bozukluk ilerleyen süreçte dizin normal işlevini kaybettirebilir. Bu etkenler bir araya geldiğinde, eklemde kalıcı hasarlar oluşabilir. Dolayısıyla Erken yaşta diz kireçlenmesi meydana gelir.
Erken Yaşta Diz Kireçlenmesi Belirtileri
Başlangıç aşamasında hafif düzeyde ağrılarla kendini gösterir. Diz bölgesinde hissedilen ağrılar zamanla daha yoğun bir hal alabilir. Hareket kabiliyetini kısıtlayabilir. Eklemlerde sertlik uzun süre hareketsiz kalındığında belirginleşir.
Hareket sırasında dizin bükülmesi zorlaşabilir ve bu durum günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. Eklem bölgesinde şişlik ve dokunma hassasiyeti, diz kireçlenmesinin yaygın belirtileri arasındadır. Özellikle merdiven çıkma veya çömelme gibi aktiviteler sırasında ağrı daha fazla hissedilir.
Eklem hareketleri sırasında sürtünme veya çıtırdama benzeri sesler duyulabilir. Bu sesler, eklem yüzeylerinin zarar görmesi ve kıkırdağın aşınmasından kaynaklanır. Zaman içinde diz eklemi şeklini kaybedebilir. Dış görünümde belirgin deformasyonlar meydana gelebilir.
Günlük aktiviteler sırasında zorluk yaşanması, bu rahatsızlığın ilerleyen dönemlerinde sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Dizdeki hareket kısıtlılığı ve ağrının artması, erken yaşta diz kireçlenmesi belirtileri arasında yer alır.
Erken Yaşta Diz Kireçlenmesi Tedavisi
Hastalığın ilerleme seviyesine ve bireyin ihtiyaçlarına göre planlanmalıdır. İlk aşamada, bireyin yaşam tarzını düzenlemesi ve aşırı yüklenmelerden kaçınması önem taşır.
Düzenli olarak uygulanan fizik tedavi programları, eklem hareketliliğini arttırmayı destekler. Kasları güçlendirmek için etkili bir yöntemdir. Özellikle hafif egzersizler, eklemdeki sertliği azaltarak hareket kabiliyetini destekler.
İlaç tedavisi, ağrıyı kontrol altına almak ve iltihabı azaltmak için doktor kontrolünde uygulanabilir. Cerrahi müdahaleler de eklemin yerine daha sağlıklı bir yapı yerleştirme için tercih edilebilir.
Protez cerrahisi, ileri seviye kireçlenmelerde en yaygın tedavi yöntemlerinden biridir. Alternatif tedaviler arasında eklem içi enjeksiyonlar yer alır. Tedavi sürecinde, hastanın düzenli kontrollerine devam etmesi gerekir.
Günlük hayatta yapılan basit değişiklikler, eklem sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Örneğin, uzun süre ayakta kalmaktan kaçınmak ve oturma sırasında dizleri desteklemek önemlidir. Ayrıca, sağlıklı bir beslenme programı uygulanarak eklem kıkırdağını koruyacak vitamin ve mineraller alınmalıdır. Özellikle C vitamini, kolajen üretimini destekleyerek kıkırdak sağlığını koruyabilir.
Bunlar arasında dizlikler veya baston gibi yardımcı ekipmanlar yer alır. Ancak cerrahi müdahalelerin ardından hastanın düzenli fizik tedavi programına katılması gerekir. Doktorun önerilerine uygun hareket etmesi önemlidir.
Tedavi yöntemleri doğru şekilde uygulandığında, erken yaşta diz kireçlenmesi kontrol altına alınabilir. Bu süreçte hasta olarak bilinçli davranmak iyileşme dönemini kısaltacaktır. Doktorun verdiği programı uygulamak ve takibine yönelik ilerleme sağlamak süreci olumlu hale getirebilir.