Dirsek Çıkığı
By: Prof. Dr Fahri Erdoğan
Categories:
Dirsek ekleminin normal yerinden kaymasıdır. Dirsek çıkığı genellikle travmalar sonucu meydana gelir. Kaza, düşme veya darbe sonucu bağlar gerilir veya yırtılır. Bu durum, şiddetli ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar. Tedavi edilmezse, eklemde kalıcı hasar oluşabilir. Tedavi genellikle cerrahi müdahale veya alçı ile yapılır. Erken müdahale, iyileşme sürecini hızlandırır.
Yazı İçeriği
Dirsek Çıkığı Belirtileri Nelerdir?
Dirsekte ani ve şiddetli bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, hareket ettikçe daha da artabilir. Dirsek bölgesinde şişlik ve morarma görülebilir. Bu, yaralanmanın şiddetine göre değişir. Dirseği hareket ettirmek zorlaşabilir. Elin, kolun veya dirseğin doğal hareketleri sınırlanmış olabilir. Dirsek bölgesinde şekil bozukluğu meydana gelebilir. Kemiğin yerinden çıkması sonucu, dirseğin normal yapısı değişebilir.
Sinirlerin zarar görmesi durumunda, el veya kolun bazı bölgelerinde uyuşma veya hissizlik olur. Dirsek çıkığı sonrasında dirsek etrafında sertleşme veya anormal şişlik gözlemlenebilir. Eğer bu belirtilerden biri veya birkaçı görülüyorsa, derhal tıbbi yardım alınması önemlidir. Çünkü tedavi edilmezse kalıcı hasara yol açabilir.
Dirsek Çıkığı Neden Olur?
En yaygın nedenlerden biri, dirseğe doğrudan bir darbe veya düşmedir. Özellikle bisiklet kazası, spor yaralanması veya araç kazası gibi travmatik durumlarda görülür. Dirsek ekleminin ani ve güçlü bir şekilde döndürülmesi, çıkıklığa neden olabilir. Bu, sporcuların gerçekleştirdiği hareketler sırasında sıkça karşılaşılan bir durumdur. Yüksekten düşme veya trafik kazaları gibi büyük enerji taşıyan yaralanmalar, dirsek ekleminin çıkmasına yol açabilir.
Yaşla birlikte eklem bağlarının zayıflaması, daha kolay çıkıklıklara neden olabilir. Ayrıca, doğuştan gelen bazı eklem problemleri de dirsek çıkığı riskini artırabilir. Sürekli tekrarlanan aşırı zorlamalar, eklemde stres birikimine neden olabilir. Özellikle ağır işlerde çalışanlar veya sporcular bu durumu yaşayabilir. Çıkık, genellikle ağrılı ve hareket kısıtlılığına yol açan bir durumdur, tedavi edilmediği takdirde kalıcı hasara yol açabilir.
Dirsek Çıkığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tedaviye başlanmadan önce doğru ilk yardım uygulanmalıdır. Çıkık tespit edildiğinde hemen müdahale edilmesi gerekir. Yaralı bölgeye soğuk kompres uygulanarak şişlik ve ağrı azaltılabilir. Ayrıca, çıkık olan bölgeye baskı yapmaktan kaçınılmalıdır. İlk 24 saat içinde şişlik arttıkça, iltihaplanmayı engellemek için doktor tavsiyesiyle ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Dirsek çıkığı tedavisine başlamadan önce, bir doktora başvurulması gerekir. Doktor, fiziksel muayene ve röntgen gibi görüntüleme yöntemleriyle çıkığın tam yerini ve şiddetini belirler.
Bazı durumlarda sinir ve damar hasarı olabileceği için bu tür komplikasyonlar da değerlendirilmelidir. Tedavide en önemli adımlardan biri, çıkığın doğru bir şekilde yerine yerleştirilmesidir. Bu işleme “redüksiyon” denir. Doktor, çıkığın bulunduğu yere göre özel tekniklerle dirseği yerine yerleştirir. Eğer çıkık açık durumda ise, yara temizliği ve dikiş atılması da gerekebilir. Bu işlem genellikle anestezi altında yapılır, çünkü ağrı oldukça şiddetli olabilir. Redüksiyon işlemi sonrası, dirsek bir süre hareketsiz tutulmalıdır.
Çıkığın iyileşmesi için genellikle alçı veya atel uygulanır. Bu, kemiğin ve bağ dokusunun düzgün bir şekilde iyileşmesini sağlar. Alçı ya da atel, genellikle 3 ila 6 hafta arasında bir süre boyunca takılır. Ancak, bu süre hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve çıkığın şiddetine göre değişebilir. Tedavinin en önemli aşamalarından biri de iyileşme sürecidir. Alçı çıkarıldıktan sonra, dirseğin hareketliliği ve gücü tekrar kazanması için fiziksel terapi başlanır. Fiziksel terapi, eklem çevresindeki kasların güçlendirilmesine ve hareketliliğin artırılmasına yardımcı olur. Rehabilitasyon süreci, kasların iyileşmesini destekleyerek kalıcı hasarın önüne geçer. Çıkık tedavisi sırasında hastalar, ağrı yönetimi konusunda doktorlarından rehberlik almalıdır. İlaçlar (ağrı kesiciler ve iltihap önleyiciler) ile ağrı kontrol altına alınabilir. Ancak, ağrı tedavisinde yalnızca doktor önerisiyle ilaç kullanılması gereklidir. Ayrıca, aşırı ağrı veya iltihaplanma durumlarında doktorun önerdiği diğer tedavi seçeneklerine başvurulabilir.
Eğer komplike bir durumdaysa, yani çıkık uzun süre tedavi edilmemiş, kırıklarla birleşmiş veya bağlarda ciddi hasar meydana gelmişse, cerrahi müdahale gerekir. Cerrahi işlemle kemik parçaları yerlerine yerleştirilebilir ve hasar gören bağlar onarılabilir. Bu tür vakalarda, cerrahiden sonra daha uzun bir rehabilitasyon süreci gerekir. Dirsek çıkığı tedavisinde, iyileşme süreci boyunca düzenli doktor kontrolleri yapılması önemlidir. Bu kontroller, eklemde herhangi bir sorun olup olmadığının tespiti için gereklidir. Ayrıca, tedavi sırasında yapılan yanlış hareketler, eklemde kalıcı hasara yol açabileceği için, doktorun tavsiyelerine dikkatle uyulmalıdır. Bu tedavi yöntemleri, çıkığın türüne ve şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Her durumda bir ortopedik uzman tarafından izlenmek en doğru yaklaşım olacaktır.