Kalça Protezi Ameliyatı
Konu özeti: Kalça protezi ameliyatı kişilerin kalçası ile ilgili yaşamış olduğu rahatsızlıklar durumunda uygulanan tedavilerin yetersizliği sonrası gerçekleştirilir. Ek olarak geç fark edilen doğuştan çıkık kalça hastalığı tedavisinde kalça protezi ameliyatı kullanılmaktadır. Hastalara bu yöntemle birlikte uygun yaşam koşullarının oluşturulması hedeflenir. Uygulanan tedavi sonrası hasta eski yaşamına ya da daha iyi yaşam standartları ile yaşamına devam eder.
Kalça protezi metal, metal-seramik karışımı veya polietilenden yapılmış yapay eklemlerden oluşmaktadır. Yapılan bu eklemler sonrasında kişinin sorunlu bölgesindeki problem büyük oranda giderilir. Kalça protez ameliyatları, uzman ortopedi cerrahları tarafından yapılmaktadır.
Kalça Protezi Ameliyatı Hakkında
Vücudumuzun yükünü taşıyan ve yük kaldırıp indirmemize olanak sağlayan kalça eklemleri; aşırı zorlama, ağır darbelere maruz kalma ve çeşitli hastalıklar sonucu hasar görmektedir. Hasar görmüş kalça eklem kemikleri, deformenin artması sonrası sakatlığa yol açabilmektedir. Bu tür sakatlıklar öncelikli olarak acı, batma hissiyatı veya şiddetli ağrı olarak kendisini gösterebilir. Kişi bu durumda gündelik hayatına devam edemez. Eğer doğuştan gelen bir problemden kaynaklı sorun var ise durum biraz daha zorlaşır. Zira bu tarz doğum anormalikleri ile doğan kişilerin hayatlarında ağrı her daim olan bir unsurdur.
Kişi bu durumdan olumsuz olarak etkilenir. Gündelik yaşamının kısıtlanmasına sebep olan bu sorun zamanla kişinin psikolojisini de etkileyebilmektedir. Bu durumda bir Ortopedi ve Travmataloji uzmanı ile görüşülerek gerekli tedavi uygulanabilir. Kişinin öncelikle hastalık geçmişi incelenir ve uygulanan tedavi yöntemleri belirlenir. Gerekli görüldüğü takdirde kalça protezi ameliyatı uygulanır. Bir çok hasta bu ameliyat sonrası eski sağlıklarına geri kavuşur. Kalça protez cerrahisi ile hastanın yaşamış olduğu kalça eklemi sorunları sona ermektedir. Kalça protezi ameliyatı, genel veya epidural anestezi ile yapılmaktadır.
Prof. Dr. Fahri Erdoğan Kalça Protezi Ameliyatının Gerekli Olduğu Durumları Anlattı
Prof. Dr. Fahri Erdoğan ülkemizde de çok sık karşılaşılan doğuştan kalça çıkıklığı, femur başı avasküler nekrozu, diz ve kalça kireçlenmeleri ile romatizmal hastalıklar konusunda bir çok deneyim elde etmiştir. Hayatının geniş yelpazesine yaymış olduğu bu protez cerrahi alanında aktif olarak çalışmaya ve tedavi uygulamaya devam etmektedir. Yılların vermiş olduğu tecrübe ve bilgi birikimini, tedavilerin ardından alınan olumlu sonuçlar neticesinde gözler önüne sermektedir.
Kalça çıkığı ya da kalça displazisi çocukluk veya bebeklik döneminde ortaya çıkan, kalça ekleminin düzgün gelişmemesi ile ortaya çıkan bir durumdur. Tıp da Femur adı ile bilinen uyluk kemiği top şeklindedir. Kalça kemiğinde bu şekliyle oturarak birleşmektedir. Bu birleşmeye top ve soket eklemi de denilmektedir. Eklemin soket olarak adlandırılan kısmının çok geniş olmasıyla birlikte top, sıkı bir şekilde kemiğe tutunamaz. Bu durumda Kalça çıkıklığı meydana gelir. Erkan tanı ve teşhis durumunda bebeklik ve çocukluk döneminde yapılan tedavi süreci ardından birey sağlığına kolayca kavuşabilmektedir. Aksi halde ilerleyen dönemlerinde kalça protezi ile sağlığına kavuşabilir.
Yazı İçeriği
Kalça Protezi Ameliyatı Tanımı
Hastalara uygulanan kalça protezi ameliyatı sonrasında hastanın uyması gereken bazı kurallar bulunmaktadır. Bu kurallar hastanın protezinin çıkmasını önlemek ve uzun yıllar sorunsuz bir şekilde protezi kullanabilmek için bulunmaktadır. Bu kuralların başında hastanın ani hareket etmemesi, yere oturmaması veya ilk 6 haftalık süre içerisine tehlikede olan protezin çıkması veya kaymasına sebebiyet verecek davranışlardan kaçınması yer almaktadır. Ayrıca hastanın protezin ömrünü uzatmak amacıyla yapması gereken bazı durumlar bulunmaktadır.
Örneğin, yasaklı hareketlerden kaçınmak tek başına yeterli olmayacaktır. Düzenli olarak yürüyüş yapması ilaçlarını doğru ve zamanında alması, kontrollerini aksatmaması gerekmektedir. Gerektiği takdirde ayakkabı giyerken, merdiven çıkarken, ağır bir yük kaldırma durumlarında yardım alması gerekmektedir. Aksi takdirde protezinde kırılma, kayma ve hatta çıkma söz konusu olabilir.
Yazı İçeriği
- Kalça Eklemi Sorunları Neden Oluşur?
- Kalça Protezi Ameliyatı Ne Zaman Gereklidir?
- Kalça Protezi Çeşitleri Nelerdir?
- Kalça Protezi Ameliyatı Süreci?
- Kalça Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?
- Kalça Protezi Ameliyatı Esnasında ve Sonrasında Ne Gibi Sorunlarla Karşılaşılabilir?
- Total Kalça Protezi Ardından Enfeksiyon Riskinden Korunmak için Yapılacaklar?
- Kalça Protezi Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular
1. Kalça Eklemi Sorunları Neden Oluşur?
Kalça eklemleri çeşitli nedenlerden dolayı hasar görüp yıpranmaktadır. Bu yıpranma neticesinde hastanın kalça ekleminde cerrahi işlem yapılmalıdır. Kalça eklemlerinin güçsüzleşmesi ve yıpranmasına yaşlılık ve yaralanmalar neden olabilmektedir. Ayrıca kalça kırığı, kalça çıkığı, kemik tümörü ya da kanser metastazları gibi birçok hastalık da kalça eklemi sorunlarına etki etmektedir. Kalça eklemi sorunları, gençlerde ve ileri yaşlarda olmak üzere iki grupta incelenebilir.
Gençlerde;
- Doğuştan kaynaklanan genetik hastalıklar,
- Çocukluk çağında geçirilen kalça eklemi hastalıkları,
- Perthes hastalığı,
- Osteonekroz hastalığı,
- Romatizmal hastalıklar,
- Tedavi olmamış kalça çıkığı gibi sebeplerden dolayı eklem kıkırdağının bozulması etki etmektedir.
İleri Yaşlarda;
- Yaşlılığa bağlı,
- Kemik erimesi sonucu kalça kırığından kaynaklanan kalça eklemi bozulması,
- Kemik tümörü veya kanser nedeniyle kemiğin yapısının güçsüzleşmesi sonucunda patolojik kırık oluşması kalça eklemi sorunlarına neden olabilmektedir.
2. Kalça Protezi Ameliyatı Ne Zaman Gereklidir?
Kireçlenmeye bağlı kalça protezi ameliyatı için iki önemli gerekçe vardır. Hastanın yürüme mesafesi 300 metrenin altında ise ve her gün ağrı kesici ilaç kullanmak zorunda kalıyorsa kalça protezi ameliyatı yapılabilir. Ağrıları nedeniyle ağrı kesici ilaçlar kullanan hastalarda böbrek ve karaciğer hastalıkları oluşabilir. Hastanın yürümesinin ağrısız ve rahat olması, ağrıları sebebiyle kullandığı ağrı kesicileri bırakması için protez ameliyatı olması gerekmektedir. Daha önce alternatif tedavi yöntemleri denemiş ancak kişinin kalça eklemi ağrı ve acısını dinmemişse kalça protezi ameliyatı için gerekli çalışmalar başlatılmalıdır.
3. Kalça Protezi Çeşitleri Nelerdir?
Total kalça protezi, hem kalça kemiğinin hem de kalça kemiği yuvasının değiştirilmesi işlemini kapsamaktadır. Sadece kalça kemiği değiştirilirse parsiyel kalça protezi işlemi yapılır. Hastalara hangi tip protez yerleştirileceği, ancak hastayı değerlendiren, hastanın ameliyat öncesi muayenesini gerçekleştiren, gerekli tetkiklerini planlayan ortopedik cerrah tarafından karar verilmeli ve gerçekleştirilmelidir.
4. Kalça Protezi Ameliyatı Süreci
Kalça protezi ameliyatı öncesinde hastaların muayeneden geçirilerek vücudunda hastalık veya bir enfeksiyon olup olmadığı araştırılmalıdır. Kalça protezi ameliyatından önce tüm hastalara kan ve idrar testleri yapılmalı, sonuçlara göre hastalar ameliyata hazırlanmalıdır. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalara ameliyat öncesinde ilaç kullanımını bıraktırılmalıdır. İlaç yerine kısa süreli kan sulandırıcı aşılar uygulanmalıdır. Ameliyattan sonra kanama riskinin ortadan kalkması halinde hasta eski tedavisine geri dönmelidir.
Hasta, kalça protezi ameliyatından sonraki gün 2-3 saat aralıklarla yürütülür. Bu durum oluşabilecek Derin Ven Trombozunu önlemenin en etkili yoludur. Çimentolu protezlerde ameliyat sonrasında hasta tam basabilirken, çimentosuz protezlerde kemik yapısına bağlı olarak bir süre baston desteği alınmalıdır.
5. Kalça Protezi Ameliyatı Kimler İçin Uygundur?
Kalça eklemi iltihabı, kalça çıkığı ya da damarlanma bozukluğuna bağlı olarak ileri safhalarına kalçası hasarlanmış hastalarda, farklı tedavi yollarından yarar sağlanamadıysa kalça protezi uygulanmalıdır. Günlük hayatımızı olumsuz etkileyen ağrılar, hareket edememe ve kısalık olmasından dolayı kalça protezi en iyi tedavi seçeneğidir. Genelde kalça protezi ameliyatı için hastanın 60 yaşın üstünde olması tercih edilir, ancak gerekli olduğu durumlarda daha genç hastalara da uygulanabilmektedir.
6. Kalça Protezi Ameliyatı Esnasında ve Sonrasında Ne Gibi Sorunlarla Karşılaşılabilir?
Kalça protezi ameliyatı esnasında kanama, kemikte kırılma, kemik çimentosunun erken donması ve sinirlerin yaralanması gibi problemler oluşabilir. Ameliyattan sonraki süreçte enfeksiyon, derin ven trombozu ve protezin yuvasından çıkması gibi riskleri vardır. Protezin erken gevşemesi gibi komplikasyonlar gerekli tedbirler alınarak en aza indirilebilir ancak bu riskin tamamen ortadan kalkması mümkün değildir.
7. Total Kalça Protezi Ardından Enfeksiyon Riskinden Korunmak İçin Yapılacaklar
Kana karışan bakterilerin kalça protezi ulaşarak orada enfeksiyon oluşturma olasılığı düşükte olsa vardır. Ameliyat sonrası, iki yıl içerisinde diş veya idrar yolları ile ilgili bir cerrahi işlem geçirecekseniz mutlaka kalça protezi ameliyatı olduğunuzu doktorunuza belirtmelisiniz.
Kalça Protezi Ameliyatı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kalça Proztezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Hastanın aktif bir enfeksiyonu bulunmadığı takdirde önce anestezi doktoru ile görüşülür ardında engel olacak bir hastalık bulunmadığı takdirde kişinin ameliyat işlemi onaylanır. Hastaya genel anestezi ya da bel altı uyuşturma sağlanır. Cerrahın tercihine göre 10-20 cm’lik bir cilt kesisi kullanılır. Hastanın kırık ve zarar görmüş kemikleri çıkartılarak yerine protez yerleştirilir.
Kalça Protezi Ameliyatı Kaç Yaşında Yapılır?
Kemik gelişimini tamlamış her birey bu ameliyatı olabilir. Fakat yaşlılığa bağlı olarak yaşanan sorunlarda kişinin en az 60 yaşında olması tercih edilir. Ancak hastanın durumuna göre daha genç yaştaki hastalar da bu ameliyatı olabilir.
Kalça Protezi Ameliyatı Riskli Midir?
Kalça protezi ameliyatı düşük riskli bir ameliyattır. Fakat kişinin bünyesine göre bazı komplikasyonlar gelişebilmektedir. Cerrahınız ve anestezi uzmanınız uygun görmediği takdirde bu ameliyatı olmanız mümkün değildir.
Kalça Protezi Ne Kadar Sürede İyileşir?
Hastanın ameliyat sonrası 4-5 saat içerisinde çoraplar ve destek eşliğinde yürümesi gerekmektedir. 4-5 gün arasından taburcu işlemleri gerçekleştirilir ardından 3-4 hafta evde gözetim halinde bulunduktan sonra iyileşme süreci tamamlanır.
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Kişi her ne kadar eski sağlığına kavuşmuş olsa da, protezin çıkma olasılığını göz ardı etmemelidir. Bunun önüne geçebilmek için öncelikle düzenli olarak ilaçlarını kullanmalıdır. Ek olarak düzenli yürüyüş yapmalı, yüksek ve sert zeminlerde oturmalı, ağır iş yapmamalı, merdiven çıkarken veya ayakkabı giyerken destek almalıdır. Kişi ameliyattan 6 hafta sonra cinsel yaşamına geri dönebilse de doktorun verdiği şemalar harici pozisyonlardan kaçınmalıdır.
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Dikişler Ne Zaman Alınır?
Hasta kendine geldikten sonra 2 hafta kadar dikişleri ile kalır. Bu süre içerisinde gerekli pansuman işlemleri de yapılır. Ameliyat sonrası ortalama 2 hafta sonra hastanın dikişleri alınmaktadır.
Kalça Protezi Ameliyatı Sonrası Yürüme Ne Zaman Olur?
Hastalar ameliyattan 4-5 saat sonra varis çorapları ve yürüteç eşliğinde ilk adımlarını atmaya başlar. Takip eden 4-5 gün içerisinde de yürütülmeye devam eder. Totalde 1 ay sonra tam anlamıyla sağlığına kavuşmuş olan hasta bu süreci tamamladıktan sonra sağlıklı yürümeye başlar. Fakat hastanın bünyesine göre iyileşme süreci değişiklik gösterebilmektedir.
Kalça Protezi Ameliyatı Olanlar Yere Oturabilir Mi ?
Kalça protezi ameliyatı olan hastanın mutlaka dikkat etmesi gereken bazı durumlar söz konusudur. Bunların başında yere oturmayı örnek verebiliriz. Hastaların yere oturması kesinlikle yasaktır ve oturmak için yüksek yerleri tercih etmelidirler. Oturmuş oldukları zeminin de sert olmasına özen göstermeleri gerekmektedir.
Total Kalça Protezi Olanlar Hangi Sporları Yapabilir?
Hastalar protez ameliyatı sonrasında bowling, yüzme, bisiklet binme gibi hafif sporları yapabilir. Fakat basketbol, voleybol, koşu gibi ani hareket içeren sporlardan uzak durması gerekmektedir. Hastanın bu sporlardan uzak durmasını sağlamanın amacı hastanın protezini çıkmasını engellemektir.
Kalça Protezinin Yerinden Çıkması Nasıl Anlaşılır?
Hastalar protezlerine gerekli özeni göstermezse ve yapmaması gereken hareket ve davranışlarda bulunursa protez yerinden çıkabilir. Bu durumda hastalar genellikle şiddetli ağrı ve şişkinlikten yakınırlar. Bazen de protezin uygulandığı bacakta kısalma da görülebilmektedir.
Kalça Protezinin Ömrü Ne Kadardır?
Kullanılan maddenin alaşımına göre farklılık gösterebilmektedir. Buna ek olarak hastaya yapılan müdahale sırasında kullanılan teknik de bu ömrü etkiler. Fakat kullanılan madde seramik alaşımlı protez ise bu ömür 20-30 sene olarak gözlenmektedir.
Kalça Protezi Neden Gevşer?
Hastaların ameliyat sonrası uyması gereken bazı kuralar mevcuttur. Bu kurallara uyulmadığı takdirde protezde gevşeme meydana gelir. Bunlar kısaca ağır iş yapmak, ani hareket, yere oturmak, yasaklı sporlarla uğraşmak olarak sıralayabiliriz.
Kalça Protezi Ağrısına Neden Ağrır?
Her ne kadar uygulanan tedavide kullanılan madde farklı bir madde olsa da, bulunduğu noktadaki işlev ne ise protez de onu yapar. Bu durumda kalça protezinin çıkması, kırılması söz konusu ise yine aynı kalça kemiği gibi ağrı meydana gelecektir.
Kalça Protezi Ağrısına Ne İyi Gelir?
Ağrıyan bölgeye 2-3 saatte bir 10-15 dakika kadar buz kompresi uygulanması ağrı durdurmada ve hafifletmede etkili olur. Ağrının bulunduğu bölgeye eller yardımı ile dizden itibaren yapılan masaj da iyi gelecektir.
