Humerus adı verilen büyük kemikte meydana gelen bir hasardır. Bu tür olanlar çoğu zaman travma, düşme, spor yaralanmaları veya eklem hastalıklarından dolayı oluşur. Üst kol kırığı, şiddetli ağrı, şişlik, morarma belirtileri ile kendini gösterir. Ayrıca hareket edememe, o bölgenin anormal şekilde hareket etmesi gibi belirtilerde görülür. Bu durum acil tıbbi müdahale gerektirir.
Çünkü tedavi edilmezse, kalıcı hasara veya komplikasyonlara yol açabilir. Uygulama genel olarak yaranın yerine ve ciddiyetine bağlıdır. Bazen konservatif yöntemlerle (alçı, atel vs.) tamir edilebilir. Ancak bazen cerrahi müdahale gerekir. İşlemin amacı bölgeyi doğru pozisyonda sabitlemektir. Ayrıca hastanın normal aktivitelere geri dönebilmesini sağlamaktır.
Üst Kol Kırığı Tanısı Nasıl Konur?
Tedavi süreci hastanın mevcut semptomları hakkında bilgi toplayarak başlar. Ayrıca üst kol kırığı nasıl, ne zaman yaralandığı ve genel sağlık geçmişi hakkında da bilgi toplar. Doktor, şişme, morarma, ağrı ve hareket yeteneği gibi belirtileri kontrol etmek için fiziksel bir muayene yapar.
Hasarlı kısmı düzgün bir şekilde tutmak veya hareket ettirmek genel olarak zordur ve anormal bir şekilde görünebilir. Fiziksel muayene sonrasında, doktor bir radyografi (X-ray) isteyecektir. Radyografi, kemiklerdeki sorun, çatlak ve diğer anormallikleri görmek için en yaygın kullanılan testtir. Tam yerini, türünü ve ciddiyetini belirlemeye yardımcı olur.
Doktorlar, sinir, damar, çevredeki dokular hakkında ayrıntılı bilgi için tomografi taraması ister. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi diğer görüntüleme testlerini de isteyebilir. Ayrıca, eklem yoğunluğunu değerlendirmek için bir kemik mineral yoğunluğu testi (DEXA scan) gerekebilir.
Tüm bu bilgilerin toplanmasının ardından, doktor üst kol kırığı türünü ve ciddiyetini belirleyebilir. Sonrasında uygun tedavi planını oluşturabilir. Bu süreçte, hastaların doktorlarına olan semptomları ve yaralanmalarını tam olarak açıklamaları önemlidir. Bu, doğru tanının konulmasında ve etkili bir uygulama planının oluşturulmasında yardımcı olabilir.
Üst Kol Kırığı Tedavi Yöntemleri
Bazı durumlarda, özellikle stabil olduğu durumlarda, cerrahiye gerek olmayabilir. Bu durumda, doktor bir atel, sargı veya alçı kullanarak hareketsiz hale getirir. Bu, doğru bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur.
Hasar alan kısım, genel olarak bir sapan ile vücuda sabitlenir. Fizik tedavi, hareketin zamanla geri kazanılmasına yardımcı olabilir. Kırığın yerine ve ciddiyetine bağlı olarak cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi şunları içerir.
Yaralı eklemler, metal plakalar, vidalar, çiviler veya çubuklar kullanılarak bir arada tutulur. Bu cihazlar, düzgün bir şekilde iyileşmesini sağlamak için içeriden sabitlenir. Dış fiksasyon adı verilen prosedürde, metal çubuklar veya çerçeveler parçaya ve cilde dışarıdan sabitlenir. Bu, doğru pozisyonda kalmasını sağlar ve düzgün bir şekilde iyileşmesine yardımcı olur. Şiddetli yaralanma veya kanser gibi diğer komplikasyonlar söz konusu olabilir.
Bu durumlarda zararlı humerusun bir kısmı veya tamamı yapay bir protezle değiştirilebilir. Üst kol kırığı işlemi sonrası süreç de oldukça önemlidir. Hastalar çoğu zaman ağrı kontrolü, egzersiz ve fizik tedavi ile rehabilitasyon sürecinden geçerler. Bu, kolun işlevini ve esnekliğini geri kazanmada hayati öneme sahiptir. Her zaman olduğu gibi, operasyon planı kişiye özel olmalıdır ve bir sağlık profesyoneli tarafından yönlendirilmelidir.
